На здоровье / За здоровье ?
Eén letter die een wereld van verschil kan maken.
Wat hoor je vaak als het over het Russische feestmaal gaat met bijhorende dranken? “Na zdaró’vje!” of “Za zdaró’vje!”? En waarom maakt maar één letter zo’n betekenisverschil? Za of Na – wat maakt het eigenlijk uit?
Voor je bestwil!
Niet alleen de Hollywood films zijn in de war – daar hoor je vaak “Na zdaró’vje!” tijdens het proosten. Zelfs de Russen halen beide uitdrukkingen soms door elkaar.
Heb je iemand een leuk cadeau gegeven, heb je hem op een heerlijke maaltijd getrakteerd, of heb je hem ergens mee geholpen? Op zijn ‘dankjewel’ zeg je “Na zdaró’vje!” Dat betekent: Voor je gezondheid/allerbeste! Graag gedaan! Tot je dienst! Geniet ervan! Dat heeft dus niks met proosten te maken.
In alle andere gevallen klinkt het gebruik van “Na zdaró’vje!” ironisch en soms zelfs cynisch: “Maakt mij niet uit”/”I don’t care”. Stel je eens voor:
– Ik ga even roken. (Пойду закурю.)
– “Na zdaró’vje!” (=Wat jij wilt. Maakt mij niet uit.)
– Ik ga een klacht indienen. (Пойду напишу жалобу.)
– “Na zdaró’vje!” (=Ga maar. Het gaat je niet lukken maar succes ermee.)
Proost! Op je gezondheid!
Heb je iets te vieren, hef je glas en zeg “Za zdaró’vje!” (Op je gezondheid!). De verwarring is mogelijk ontstaan door een Pools synoniem “Na zdrowie“. Het heeft wel dezelfde betekenis als het Engelse “Cheers” (Applaus! Beste wensen!), het Nederlandse “Proost” (Gezondheid!) en het Franse “Santé” (Gezondheid!). Want proosten is een oude traditie die mensen verenigt en hen wensen laat uitspreken met de hoop dat ze ooit kunnen uitkomen.
En zit je informeel te drinken en wil je zonder pretenties gelijk aan de slag, dan proost je eenvoudig met “Pa’jéhali!” (Поехали! = We gaan!)
Beeld: Russisch Leren Online
